เหตุใดฝังเข็มจึงช่วยลดปวดได้

หลายคนมักเข้าใจว่า เข็มที่ใช้ฝังมักมียาเคลือบอยู่หรือมีการทายาก่อนการฝังเข็ม ความเป็นจริงแล้วสิ่งที่ทาบนผิวหนังก่อนการฝังเข็มเป็นเพียง Alcohol 70% ที่ช่วยในการฆ่าเชื้อและเข็มที่ใช้เป็นเข็มปลายปิดไม่มียาเคลือบและไม่มีการนำเข็มกลับมาใช้ซ้ำ โดยปกติเข็มฉีดยามีขนาด 29mm ในขณะเข็มที่ใช้ฝังมีขนาดเพียง 0.25mm หรือ ขนาด 1 ใน 4 ของเข็มเย็บผ้า ซึ่งเป็นขนาดที่เล็กมากๆ
ร่างกายของมนุษย์ในทางแพทย์แผนจีน เชื่อว่ามีจุดและเส้นลมปราณที่มีความสัมพันธ์เกี่ยวข้องกับอวัยวะภายใน เมื่อเกิดการเจ็บป่วยก็จะใช้หลักการวินิจฉัยโรคแบบแพทย์แผนจีน เพื่อวิเคราะห์และหาสาเหตุของโรค หลังจากนั้นก็จะทำการรักษาโดยเลือกจุดภายในร่างกายที่มีความสัมพันธ์กับโรคและอวัยวะนั้นๆในการรักษา อีกหลักการหนึ่งคือการฝังเข็มจะไปกระตุ้นให้ร่างกายหลั่งสารสื่อประสาท (Neurotransmitter) ออกมาหลายตัว หนึ่งในนั้นคือ (Endorphins) ซึ่งมีคุณสมบัติในการลดปวดได้เป็นอย่างดี
ในบางครั้งอาจมีการใช้จุดฝังเข็มนอกเหนือจากบริเวณที่มีอาการปวด ยกตัวอย่างเช่น ปวดหัวแต่ฝังเข็มบริเวณมือและแขนร่วมด้วย เนื่องจากบริเวณมือและแขนมีเส้นลมปราณที่พาดผ่านบริเวณที่มีอาการปวด แม้ว่าจุดที่ใช้อาจไม่ใช่บริเวณที่มีอาการ แต่ก็สามารถช่วยออกฤทธิ์ได้ไม่แพ้จุดใกล้เลย